1. กรณีมีความเห็นควรสั่งไม่ฟ้อง ถ้า

เห็นด้วย à ให้ออกคำสั่งไม่ฟ้อง

ไม่เห็นด้วย à ให้สั่งฟ้องและแจ้งให้พนักงานสอบสวนให้ส่งตัวผู้ต้องหามาเพื่อฟ้องคดี

2. กรณีมีความเห็นควรสั่งฟ้อง ถ้า

เห็นด้วย à ให้ออกคำสั่งฟ้องและฟ้องผู้ต้องหาต่อศาล

ไม่เห็นด้วย à ให้สั่งไม่ฟ้อง

3. ในกรณีใดตาม 1),2) อัยการมีอำนาจสั่งดังนี้
1. สั่งตามที่เห็นควร ให้พนักงานสอบสวนสอบสวนเพิ่มเติมหรือให้ส่งพยานมาให้ซักถามเพื่อสั่งต่อไป
2. สั่งให้ปล่อยตัวผู้ต้องหา ให้ประกัน ควบคุมไว้ ขอให้ศาลขัง

ข้อสังเกต

- ในคดีวิสามัญฆาตกรรมหรือตายระหว่างอยู่ในความควบคุมของเจ้าพนักงาน อัยการสูงสุดหรือผู้ทำการแทนเท่านั้นมีอำนาจออกคำสั่งฟ้องหรือสั่งไม่ฟ้อง (ตามมาตรา ๑๔๓ วรรคท้าย)

-คำว่า “คดีฆาตกรรม” ย่อมเข้าใจได้ว่าเป็นความผิดต่อชีวิต แต่จะหมายถึง ป.อ.มาตรา ๒๘๘,๒๘๙ หรือรวมถึงมาตรา ๒๙๐,๒๙๑(โดยทั่วไปหมายถึงเฉพาะฐานฆ่าโดยเจตนาเท่านั้น ตามระเบียบอัยการข้อ ๖๓)

-คำว่า “ตายระหว่างอยู่ในความควบคุมของเจ้าพนักงาน”คือการตายเกิดขึ้นเนื่องจากการกระทำของเจ้าพนักงาน

-ปัญหาว่าถ้าการตายเกิดขึ้นจากการกระทำของบุคลอื่นซึ่งมิใช่เจ้าพนักงานจะเป็นคดีวิสามัญฆาตกรรมหรือไม่ à ถ้าถือสาระสำคัญอยู่ที่ว่าตายระหว่างควบคุมก็เป็นคดีวิสามัญฯด้วย

-ดูเรื่องการชันสูตรฯประกอบด้วยมาตรา ๑๕๐,๑๒๙

• ความผิดที่อาจเปรียบเทียบได้ (มาตรา ๑๔๔)

à กรณีอัยการมีคำสั่งฟ้องแต่เห็นว่าความผิดนั้นอาจเปรียบเทียบได้และอัยการเห็นสมควร อัยการมีอำนาจสั่งได้ดังต่อไปนี้

1. สั่งพนักงานสอบสวนให้พยายามเปรียบเทียบคดีแทนการส่งตัวไปฟ้อง
2. ถ้าส่งตัวไปยังอัยการแล้วก็สั่งให้ส่งตัวกลับไปให้พยายามเปรียบเทียบ

ข้อสังเกต เรื่องการเปรียบเทียบดู ป.วิ.อ.มาตรา ๓๗,๓๘ประกอบด้วย

• คำสั่งของอัยการซึ่งไม่ใช่คำสั่งเด็ดขาด (มาตรา ๑๔๕)
1. คำสั่งไม่ฟ้อง à ต้องเป็นคำสั่งไม่ฟ้องและไม่ใช่คำสั่งของอัยการสูงสุด (เพราะคำสั่งฟ้องของอัยการเป็นคำสั่งเด็ดขาดผู้ใดจะโต้แย้งคำสั่งนั้นมิได้)

- ในกรุงเทพมหานคร à ให้ส่งสำนวนการสอบสวนพร้อมคำสั่งเสนอ ผบ.ตร. , รองผบ.ตร. ,ผู้ช่วยผบ.ตร.

- ในจังหวัดอื่นà ให้ส่งสำนวนการสอบสวนพร้อมคำสั่งเสนอผู้ว่าราชการจังหวัดนั้นๆ

• หน้าที่ของผบ.ตร. ,ผู้ว่าฯ
1. กรณีเห็นด้วย à คำสั่งไม่ฟ้องนั้นเป็นเด็ดขาด
2. กรณีไม่เห็นด้วย à ให้โต้แย้งคำสั่งแล้วรีบส่งความเห็นแย้งให้อัยการสูงสุดชึ้ขาด คำชี้ขาดเป็นอันยุติและ มีผลเป็นคำสั่งเด็ดขาด

ข้อสังเกต

- อำนาจในการทำความเห็นแย้งเมื่ออัยการมีคำสั่งไม่ฟ้อง มิได้หมายความเฉพาะกรณีที่อัยการมีคำสั่งไม่ฟ้องซึ่งแย้งกับความเห็นของพนักงานสอบสวนเท่านั้น และรวมถึงแม้จะเป็นการไม่สั่งไม่ฟ้องเพียงบางฐานก็ตาม

- คำชี้ขาดของอสส.ถือเป็นที่สุด (ฎ.๓๒๗๘/๒๒)

- อสส.ไม่มีอำนาจชี้ขาดกลับคำชี้ขาดของตนได้อีก (ฎ.๒๐๔๐-๒๐๔๒/๒๓)

• อำนาจหน้าที่ของอัยการ (ระหว่างรอคำชี้ขาด)

ในระหว่างรอคำชี้ขาดของอัยการสูงสุด หากคดีจะขาดอายุความหรือมีเหตุจำเป็นอื่นอันจะต้องรีบฟ้องอัยการต้องฟ้องไปตามความเห็นแย้งก่อนถ้าต่อมาอสส.ชี้ขาดไม่ฟ้องค่อยมาขอถอนฟ้องต่อไป

à จะสอบสวนผู้ต้องหาคนนั้นอีกไม่ได้ ไม่ว่าในฐานความผิดเดิมหรือฐานความผิดใหม่เว้นแต่จะปรากฏพยานหลักฐานใหม่อันสำคัญแก่คดีที่จะทำให้ศาลลงโทษได้

ข้อสังเกต กรณีที่ผู้ต้องหารับสารภาพและนำชี้ที่เกิดเหตุเป็นที่น่าเชื่อว่าเป็นความจริงก็น่าจะเป็นหลักฐานใหม่อันสำคัญแก่คดี

 

ขอให้ทุกท่านโชคดีในการสอบครับ ผู้รวบรวม....นายพิพัฒน์ กิจเสถียรพงษ์ นิติศาสตรบัณฑิต, เนติบัณฑิตไทย